झुपड्पट्टी कुकुरलाई ८ वटा ओस्कर

बिस्वकै धनीहरुको टपटेन लिस्ट हेर्यो भने ४ जना ईण्डियन
पर्छन । लक्ष्मी मित्तल, मुकेश अंबानी, अनिल अंबानी र कुशल पाल सिंह। ईण्डियाले आफुलाई संबृधीतिर लम्केको देखाउन खोज्दा खोज्दै पनि ब्रिटेनका निर्देशक Danny Boyle ले एसियाकै ठुलो झुपड्पट्टी मुम्बाईको झुपड्पट्टी र त्यहाँ बस्ने मनिसको बारेमा फ्लिम बनाएर ८ वटा ओस्कर हात पारि सकेका छन्।

यता मुकेश अंबानिले २७ तले आफ्नो लागि घर बनाउदै गर्दा त्यस्को केही किलो मिटर दुरिमा लाखौं मान्छे बस्ने धरबी झुपड्पट्टी देख्न सकिन्छ र यहि झुपडपट्टिको कथामा बनेको छ slum dog millionaire।

धेरै जसो शहरमा बस्ने र अङ्रेजी जान्नेहरुको बिचारमा आफ्नो देशको बेज्जत गरेको आरोप slumdog millionaire का निर्देशक लाई लगाएका छन् भने झुपड्पट्टीमा बस्नेहरु ओस्कार पाउनुको जित आफ्नै जित भए जस्तै गरेर नाचेको टि.भीमा देखियो। यस्ले गर्दा ईन्डियाले आफुले आफुलाइ कसरी देखाउछन् र बिस्वले यिनीहरुलाई कसरी हेरी राखेको छ भनेर प्रस्ट पार्छ ।

एउटा चाइनिजले आफ्नो phd को लागि रिसर्च गर्दै थिए। उनले अरु देशको तुलनामा ईन्डियाका मान्छेहरु ९०% ले आफ्नो देश प्रती गौरबवान्वित भएको पाएर छक्कै परेछन्।

यो फ्लिमले जित्नु भनेको संसारले आँखा ट्वाल्ल पारेर उनिहरुको समस्या/गरिबिलाई पनि हेर्नु हो। अहिले सम्म बिस्वको अगाडि हिन्दी फिल्ममा राम्रा राम्रा बगैचा, ठुला ठुला महल र ताज महल अगाडि मात्रै नाचेको देखाइको थियो अझै भएन भनेर बुद्ध पनि ईन्डिया मै जन्मेको भनेर पटक पटक ईण्डियन फिल्ममा पनि देखाउन पछी परेनन्। जसरी महात्मा गान्धी, ताज महल, अनिल अंबानी प्रती गौरब गर्छन् तेसै गरेर उनीहरुको गरीबि झुपडपट्टि पनि आत्मसाथ गर्लान त?

विवाहमा आउनु होला, केही नल्याउनु होला, आशिर्बाद दिनु होला, जानु होला

विवाहको लगन धमाधम आउँदैछ। आफन्तको विवाहमा सामेल हुनु सामान्य कुरा हो। कही विवाहमा जान पर्‍योकी धेरै जसोलाइ त बडो टेन्सन् हुन्छ। के लगिदिने कस्तो लगिदिने । खाली हात कसरी लखर लखर जाने आदी इत्यादी। खासमा विवाह भोज आयोजना गर्ने लाई जती टेन्सन हुन्छ। जाने मान्छेलाई के कस्तो उपहार लाने भनेर अलिकती भए नि मानशिक तनाब हुन्छ है। आज भोली त यस्तो खाले कार्ड पनि देखिन्छ है "कृपया जिन्सी सामान नल्याउनु होला।" यस्को मत्लब हामीले बुझ्न पर्‍यो कि नगद लानु परो अब कती नगद दिने हो। खाम बन्दी झन डेन्जर हुन्छ। जती दिए नि था नहुने।

विवाहमा उपहार/दाईजो दिने नि मलाइ त आज भोली वाइहात लाग्छ। यस्ले गर्दा झन् घरमा कलह र काहि काहि त दाइजोले गर्दा आइमाइको ज्याननै पनि गएको सुनिन्छ। सोफा, टि.भी, ओछ्यान, दराज, खाट लिने लाज पचाएका केटाहरु हुन्। आफ्नो औकातले म आँफै जोड्छु भन्न नसकेर ससुरालीको दाईजो सोफामा बस्न कस्तो लाज पनि नलाग्ने होला? जस्तो सुकै धनी केटी पक्ष किन नहोस् दाईजो दिदा मानसिक तथा अर्थिक भार पर्छ। ल दिनै मन लागे आफ्नो बुवा आमाले पछी आफ्नो छोरीलाई सुटुक्क उपहार दिन सक्छन।

ओहो !! हाम्रो नेपालमा त घर कि गृह लक्ष्मी आउनु अगाडि गृह लक्ष्मी दराज आइपुग्छ। जुन केटाले विवाहमा यस्ता सामान लिन्छ उनीहरुले सोच्नु कि आफु तेही दराज , सोफा, कोही कोही त बाइकमा बेचिएको ठान्नु। आफुले जिन्दगीमा केही गर्नै नसक्ने हुतिहारा भएर समाजको अगाडि दाईजो भित्राउनेहरु निच हुन । होइन भने भगवानले बोल्नको लागि मुख दिएका छन। विवाह अगाडिनै केटी पक्षकोमा गएर मलाई दाइजो होइन असल जिबनसाथि मात चाहिएको हो । दाईजोले मेरो आत्मसम्मानमा ठेस पुराउछ भन्दा कुन चाँही छोरीका बाबु आमा खुशी हुन्नन र अहो!!! हुनेवाला ज्वाइसाप् त बडो जाति र बुज्जकि रैछन् है भनेर केटि पक्षका पनि नाक फर्सि जत्रो हुन्छ। कुनै पनि बाबु आमालाइ सामान भन्दा त छोरि नै महत्वपुर्ण हुन्छन् । आफ्नो मुटुको टुक्रालाई अर्काको घरमा पठाउदा यसै त भाव-बिहल भै राखेको हुन्छ। तेही माथि दाईजो उपहारले झन् टेन्सन थपी दिएको हुन्छ।

त्यसैले आजका युवा-युवतिहरुले यो बिषयलाइ गम्भिर रुपले लिनु पर्छ र विवाह गर्दा कुनै किसिमको दाईजो र उपहार नलिएर समाजमा बिध्यमान कुरिती हटाउने सबैले जिम्मा लिनु पर्छ । आखिर ३०० रुपैयाको कप प्लेट सेट ल्याउनु भन्दा चोखो मनले धेरै धेरै आशिर्बाद लाग्छ नि होइन र ? आउने पनि खुशी, पाउने पनि खुशी। समाजमा हामिले ठुला ठुला काम गर्न नसके पनि समाजमा भएका कुरिती नपनाउदा आफ्ना आफ्न्त बिच वाँह वाँह कमाइन्छ। त्यसैले विवाह गर्न ठीक्क पर्नु भएका अथवा विवाहको सोच बनाउनु भएकाले कार्ड मै यस्तो लेख्ने हो कि? कृपया विवाहमा जसरी पनि पाल्नुहोला, उपहार र नगद केही नल्याउनु होला, आशिर्बाद दिनु होला, जानु होला।

- Your Presence Is Gift Enough

- The Best Gift is Your Presence Please, Drive Safely!

- Your Presence is my favorite Gift

- Thank you for the gift of your presence

- People Want Your Presence Not Your Presents

- Just your presence, no gifts

साइकलमा नेपालको झन्डा फरर

each one of us on this earth...

has it the ability to lead and inspire..

२४ बर्षे नेपाली ठिटोले आज नेपालको झन्डा लिएर क्यालिफोर्निया देखी प्याटागोनिया सम्म साइकल चलाऊदै गर्दा नेपाल बेखबर छ। कपाल काट्ने निल डेवीडको एक हप्ते तालिम लिन लण्डन जादा ठुला ठुला न्युज बन्ने ठाउँमा कहिले काही साच्चैनै देशको लागि मरिमेट्ने ओझेलमा पर्छन।

१५- २० बर्ष अमेरिकामा बसेको अङ्रेजी कती झार्ने हुन फेरी आफ्नो भताभुङ्गे कम्प्युटर कोठा देखेर कती हास्ने हुन जस्तो पनि मलाई लाग्दै थियो। यो सबै सोच्नको पछाडि कार्लो ढुंगाना भन्ने वेबसाईट बनाउनको लागि भेट्न मेरो घरमा आउदै थिए ।

मेरो घर आउनको लागि उनलाई लिन म रिङ्ग रोडमा गएको थिए । कार्लो हो भनेर सोधे? हो जेफ म भने मलाइ त कार्लो आउछ भनेको थियो त मैले भने । उनले हाँस्दै भने दुई वटा नै मेरो नाम हो वास्तवमा मेरो ममी/बुवा कार्लो र जेफ भन्ने मान्छे बाट खुब प्रभाबित भएर मेरो नाम पनि उहाहरुको नाम बाट राखेको रे। सानोमा नेपालमै पढ्थे रे साथीहरुले कार्लोलाई जिस्काएर कालो कालो भने रे पछी अमेरिका गएर मुख्य नाम जेफ राखेछन्।


मैले सोचेको बिपरित जेफले यती राम्रो नेपाली बोले कि मैले पत्याउन सकिन। तेत्तिका बर्ष अमेरिका बस्दा पनि मान, मर्यादा, अनुशासन नबिर्सेको देखेर म सार्है प्रभाबित भए। उनी तेती बेला UCLA मा anthropology मा masters गर्दै थिए र उनको थेसिसको लागि नेपाल आएका रैछन। उनको नेपाल प्रती माया मोह देखेर म छक्कै परे। यो केटोले पक्कै केही गर्छ है भनेर लख काटेको थिए पछी तेस्को करीब ६ महिना पछी, दिदी म साइकलमा भ्रमण गर्दैछु भन्ने ईमेल पाए। उनी खासमा पासपोर्ट र नागरिकताले अमेरिकन भई सकेका थिए तर मुटु भरी माया त नेपाल कै थियो । उनले भने दिदी मैले नेपालको झन्डा बोकेर हिडि रहेको छु र नेपालको बारेमा प्रचार गर्दै छु मलाई एउटा com.np domain मिलाइदिनु होला।

म त एक्छिन खङरङ्ग भए किनकि मैले उनी अमेरिकामा भएकोले .us दिएको थिए तर उनले आफु नेपाली भनेर चिनाउदै हिंडेको र .us ले मेरो देश प्रतिनिध्त्व गर्दैन भनेर ईमेल गरे।
केही छिनको लागि मलाई कस्तो कस्तो लाग्यो नेपाली नागरिता छातिमा टासेर आफ्नो देशमा कलह गर्ने, भौतिक सम्रचना बिगार्ने, काम केही नगरि अर्काको मुख ताक्ने र नेपालमै बसेर आफ्नो देशको बदनाम गर्ने मान्छे भन्दा नेपालको झन्डा बोकेर अरु देशमा नेपाल राम्रो छ । नेपाल एकचोटि जानु होला भन्दै हिंड्नेको स्थान मैले केही छिन उचो राखे।

मानिसहरु आफ्नो सुबिधा, परिस्थिति, बाध्यताले गर्दा अर्को देशको नागरिक हुन पुग्छन्। के साच्चै नै एउटा कागजको टुक्रो नागरिताले आफ्नो देश प्रतिको अगाभ मायालाइ छेक्न सक्छ र? यो मान्छे यो देशको भै सक्यो है भनेर ट्याग दिएर ल है यस्को नेपालमा केहि अस्तित्व हुनु हुन्न, गुण गान गाइनु हुन्न भन्दा पनि उसले त्यो देशलाई कति माया गरेको छ, कति योगदान दिएको छ, कति मरिमेटेको छ । यो हेरेर इज्जत दिनु ठिक हुन्छ होला जस्तो मलाइ लाग्छ।

अहिले जेफ साल्टा अर्जेन्टिनामा पुगेका रैछन। उनको भ्रमणको बारेमा उनको ब्लगमा पढ्न सकिन्छ।

dream big, feel it, believe it, achieve it.